نام فایل : مولکول 5 ص

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 5

حجم : 229 کیلوبایت

مولکول
مولکول ، دستهای از اتمهاست که با پیوندهای شیمیایی در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند. مولکولهای یک عنصر ، یکسان و فقط حاوی اتمهای از یک نوع هستند. مثلا مولکولهای گاز اکسیژن از دو اتم اکسیژن تشکیل شدهاند. مولکولهای یک ترکیب نیز یکسانند. اما در این مورد ، هر مولکول حاوی بیش از یک اتم است. مثلا در آب ، هر مولکول از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است.
همه گازها ، اکثر مایعات و بسیاری از جامدات غیر فلزی از مولکول تشکیل شده است.
اندازه هر مولکول
اندازه مولکولها از حدود یک ده میلیونیم میلیمتر تا یک هزارم میلیمتر متغیر است. سادهترین انواع مولکولها فقط دو یا سه اتم دارند. مثلا گاز هیدروژن از مولکولهایی تشکیل شده است که فقط دو اتم هیدروژن دارند. مولکولهای بزرگتر از انواع مختلفی از اتمها تشکیل میشوند که به صورت ساختار پیچیدهای در کنار هم قرار گرفتهاند. مثلا یک مولکول گلوکز در مجموع ، 24 اتم کربن ، هیدروژن و اکسیژن است.
اما بزرگترین مولکولها در واقع از تعداد زیادی مولکولهای کوچکتر تشکیل میشوند که به صورت الگویی تکرار شونده در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند. این مولکولها ، درشت مولکول خوانده میشوند. به عنوان مثال ، درشت مولکول پلی اتیلن از درشت مولکولهایی تشکیل میشود که هر یک از آنها میتواند تا 50000 اتم داشته باشد.
مولکول آب
قطره ای آب اختیار کنید و قطر آن را اندازه بگیرید. این فاصله را بر صد و بعد بر هزار و باز هم بر هزار تقسیم کنید. آنچه بدست میآید، طول تقریبی یک مولکول آب است. همانطور که برای ساختن خانه ، باید تعداد بسیاری زیادی آجر فراهم آوریم، برای تشکیل یک قطره آب نیز به چیزی در حدود یک میلیون میلیون میلیون مولکول آب نیاز داریم.

ساختمان مولکول آب
شکل مولکول آب
مولکول آب ، به ظاهر مانند هلویی است که دو زرد آلو در دو کنار قرار گرفته باشند و هلو که در وسط جای دارد، اتم اکسیژن است و زرد آلوهایی در دو طرف آن ، اتم هیدروژن هستند. رابطه ظریفی به نام پیوند ، اکسیژن را به هر دو اتم هیدروژن متصل میکند. اگر اتمها را با دایره نشلان دهیم، پیوند بین آنها را به وسیله خطهایی مشخص میکنیم که مراکز این دایرهها را بهم وصل میکند.
گاهی ، شکل تقریبی اتمها ، یعنی دایرهها را رسم نمیکنند و فقط مراکز آنها را با خط به یکدیگر مربوط میسازند. دو یا سه خط موازی بین مراکز ، نشان دهنده وجود دو یا سه پیوند است. شیمیدانان به این طریق مولکولها را رسم میکنند.
رقص مولکولها
مولکولی را از قطره آب جدا کنید، شاید یکی را که به هوا بخار میشود، به چنگ بیاورید. مولکول ، مانند فرفره با سرعت خیره کننده ای به دور خود میچرخد. سرعت دوران آن به حدی است که تنها در یک ثانیه ، یک میلیون میلیارد بار میچرخد. فرفره مولکول برخلاف فرفره معمولی ، در سه جهت مختلف دوران میکند. در حالی که مولکول با سرعت میچرخد، اتمهای آن بیقرار میرقصند.
اگر چه رقص اتمها هزار بار از گردش مولکولها آهستهتر است، ولی باز هم خیلی سریع است. همین که کمی بین این اتمها فاصله بیافتد، دوباره به سوی هم میآیند، احوال پرسی مختصری میکنند و باز از هم جدا میشوند. پیوندهای بین اکسیژن و اتمهای هیدروژن مانند فنر باز و بسته میشود و زاویه بین آنها مدام تنگ و گشاد میگردد. به این ترتیب ، مولکول همواره در پیچ و خم است، پیچ خمهایی که موزوناند. سه اتم به هم متصلاند و حرکات آنها به طرز شگفت انگیزی هماهنگ است.
رقص اتمها سه حرکت مختلف دارد: در یکی ، دو پیوند هماهنگ با هم کشیده میشود، در حرکت دو خم ، یک پیوند کشیده و پیوند دیگر جمع میشود و در سومین حرکت ، مولکول به حالت پاباز در میآید.
پازل مولکولی
اتم کربن ، یکی از سودمندترین اتمها برای ساختن مولکول است. این اتم ، با ایجاد چهار پیوند محکم میتواند به چهار اتم دیگر ملحق شود. به این ترتیب ، طبیعت ، این امکان را به ما میدهد که با مولکولهای ساختمانی کربن ، ساختاری سهبعدی بسازیم. مولکولهای اجسام آلی ، مانند مولکولهای اعضای بدن ما ، گیاهان سبز و نفت خام ، همگی از چارچوبهای محتوی اتمهای کربن بوجود آمدهاند.
سادهترین عضو این خانواده از مولکولهای آلی ، دارای یک اتم کربن است که چهار اتم هیدروژن به آن متصل شده است. این مولکول به شکل زنجیر و یا ساختارهای پیچیده تری از قبیل هرم و مکعب باشند. اتم بور ، بیش از کربن میتواند دور و بر خود را شلوغ کند. به این دلیل ، کارآیی بیشتری دارد. این اتم می تواند ساختارهایی با پیچیدگی حیرت آور تشکیل دهد. مثلا مولکول پاراکربوران ، ده اتم بور و دو اتم کربن دارد و به شکل بیست وجهی است. بیست وجهی ، شکل فضایی است با دوازده گوشه.
بوی مولکولها
...