نام فایل : شرائط وجوب امر به معروف ونهي از منكر

فرمت : .doc

تعداد صفحه/اسلاید : 14

حجم : 66 کیلوبایت

شرائط وجوب امر به معروف ونهي از منكر
س1077- اگر امر به معروف ونهي از منكر مستلزم بي آبروئي كسي كه واجب را ترك كرده و يا فعل حرام را به جا آورده باشد ، و موجب كاسته شدن احترام او در برابر مردم گردد ، چه حكمي دارد ؟
ج: اگر در امر به معروف ونهي از منكر ، شرائط وآداب آن رعايت شود و از حدود آن تجاوز نشود ، اشكال ندارد.
س1078- بنا بر اينكه وظيفه مردم در امر به معروف ونهي از منكر درنظام جمهوري اسلامي ،اكتفا به امر به معروف ونهي ازمنكر زباني است ومراتب ديگر آن بر عهده مسئولين است ، آيا اين نظريه ، حكم از طرف دولت است يا فتوي؟
ج : فتواي فقهي است.
س1079 – آيا درمواردي كه راه جلوگيري از وقوع منكر منحصر به ايجاد مانع بين فعل حرام وفاعل آن ، و آن هم متوقف بر كتك زدن وي و يا زنداني كردن وسخت گرفتن بر او و يا تصرف در اموال وي هر چند با تلف كردن آن باشد ، مي توان بدون كسب اجازه از حاكم ، اقدام به آن از باب نهي از منكر نمود؟
ج: اين موضوع حالات وموارد مختلفي دراد ، بطور كلي مراتب امر به معروف و نهي ازمنكر اگر متوقف بر تصرف در نفس يا مال كسي كه فعل حرام را به جا آورده نباشد ، احتياج به كسب اجازه از كسي ندارد ، بلكه اين مقدار بر همه مكلفين واجب است .ولي مورادي كه امر به معروف ونهي ازمنكر متوقف بر چيزي بيشتر از امر ونهي زباني باشد ، اگر در سرزميني باشد كه داراي نظام وحكومت اسلامي است وبه اين فريضه اسلامي اهميت مي دهد ، احتياج به اذن حاكم ومسئولين ذيربط و پليس محلي ودادگاههاي صالح دارد.
س1080 – اگر نهي از منكر درامور بسيار مهم مانند حفظ نفس محترمه ، متوقف بر كتك زدني كه منجر به زخمي شدن مهاجم واحياناً قتل او باشد ، آيا در اين موارد هم اذن حاكم شرط است؟
ج: اگر حفظ نفس محترمه وجلوگيري از وقوع قتل مستلزم دخالت فوري ومستقيم باشد ، جائز بلكه شرعاً از باب وجوب حفظ جان نفس محترمه واجب است واز جهت ثبوتي متوقف بر كسب اجازه ازحاكم ويا وجود امربه آن نيست ،مگر آنكه دفاع از نفس محترمه متوقف بر قتل مهاجم باشد كه صورتهاي متعددي دارد كه احكام آنها هم ممكن است متفاوت باشد.
س1081- آيا كسي كه مي خواهد شخصي را امر به معروف ونهي از منكر نمايد ، بايد قدرت بر آن داشته باشد ؟ و در چه زماني امر به معروف ونهي از منكر بر او واجب مي شود؟
ج : آمر به معروف ونهي از كننده ازمنكر بايد عالم به معروف ومنكر باشد ، وهمچنين بداند كه فاعل منكر هم به آن علم دارد و در عين حال عمداً و بدون عذر شرعي مرتكب آن مي شود ، و زماني اقدام به امر ونهي واجب مي شود كه احتمال تأثير امر به معروف ونهي از منكر در مورد آن شخص داده شود ، و ضرري براي خود او نداشته باشد ، و در اين مورد بايد تناسب بين ضرر احتمالي و اهميت معروفي كه به آن امر مي نمايد يا منكري كه از آن نهي مي كند را ملاحظه نمايد . در غير اين صورت امر به معروف ونهي ازمنكر بر او واجب نيست.
س1082- اگر يكي از اقوام انسان مبادرت به ارتكاب معصيت كند و نسبت به آن لاابالي باشد ، تكليف مانسبت به رابطه با او چيست؟
ج : اگر احتمال بدهيد كه ترك معاشرت با او موقتاً موجب خودداري او از ارتكاب معصيت مي شود به عنوان امر به معرف ونهي ازمنكر واجب است ، و در غير اين صورت قطع رحم جايز نيست.
س1083- آيا ترك امر به معروف ونهي ازمنكر بر اثر ترس از اخراج از كار ، جايز است؟ مثلاً با اينكه مي بيند مسئول يكي از مراكز آموزشي كه با طبقه جوان در دانشگاه ارتباط دارد ، مرتكب اعمال خلاف شرع مي شود و يا زمينه ارتكاب گناه در آن مكان را فراهم مي آورد . اگر او را نهي از منكر نمايد ترس آن دارد كه از طرف مسئول مقدمات اخراج او از كار فراهم شود.
ج : بطور كلي اگر خوف دارد كه در صورت اقدام به امر به معروف ونهي ازمنكر ضرر قابل توجهي متوجه خود او شود ،انجام آن واجب نيست.
س1084 – اگر در بعضي از محيطهاي دانشگاهي معروف ترك شود و معصيت رواج پيدا كند و شرائط امر به معروف ونهي ازمنكر هم وجود داشته باشد و امر كننده به معروف ونهي ازكننده از منكر شخصي مجرد باشد كه هنوز ازدواج نكرده است آيا بخاطر مجرد بودن،امر به معروف ونهي از منكر از اوساقط مي شود يا خير ؟
ج : امر به معروف ونهي ازمنكر اگر موضوع وشرائط آن محقق باشد، تكليف شرعي و وظيفه واجب اجتماعي وانساني همه مكلفين است، وحالت هاي مختلف مكلف مانند مجرد يا متاهل بودن در آن تاثير ندارد ، وبه صرف اينكه مكلف مجرد است ، تكليف از او ساقط نمي شود.
س1085- اگر شخصي داراي نفوذ و موقعيت اجتماعي خاصي باشد كه اگر بخواهد مي تواند بر معترضين به خود ضرر وارد سازد ، و شواهدي هم دلالت كند بر اينكه وي مرتكب گناه وكارهاي خلاف و دروغگوئي مي شود . ولي از قدرت ونفوذ او مي ترسيم،. آيا جايز است امر به معروف ونهي از منكر را در مورد او ترك كنيم يا اينكه با وجود ترس از ضرر رساندن او ، واجب است او را امر به معروف ونهي ازمنكر كنيم؟
ج: اگر ترس از ضرر منشاء عقلائي داشته باشد ،مبادرت به امر به معروف ونهي ازمنكر واجب نيست بلكه تكليف از شما ساقط مي شود . ولي سزاوار نيست كسي به مجرد ملاحظه مقام كسي كه واجب را ترك كرده و يا مرتكب فعل حرام شده و يا به مجرد احتمال وارد شدن ضرر كمي از طرف او ، تذكر و موعظه به برادر مومن خود را ترك كند.
س1086- گاهي در اثناي امر به معروف ونهي از منكر مواردي پيش مي آيد كه شخص گناهكار بر اثر عدم آگاهي از واجبات واحكام اسلامي ، با نهي از منكر ، نسبت به اسلام بدبين مي شود. واگر هم او را به حال خود رها كنيم ، زمينه فساد و ارتكاب گناه توسط ديگران را فراهم مي كند، تكليف ما در اين موارد چيست؟
ج: امر به معروف ونهي ازمنكر با رعايت شرائط آن يك تكليف شرعي عمومي براي حفظ احكام اسلام وسلامت جامعه است، ومجرد توهم اينكه موجب بدبيني فاعل منكر يا بعضي از مردم نسبت به اسلام مي گردد ، باعث نمي شود كه اين وظيفه بسيار مهم ترك شود.
س1087- اگر ماموراني كه از طرف دولت وظيفه جلوگيري از فساد را بر عهده دارند ، در انجام وظيفه خود كوتاهي كنند. آيا خود مردم مي توانند اقدام به اين كار كنند؟
ج: دخالت اشخاص ديگر در اموري كه از وظايف نيروهاي امنيتي وقضائي محسوب مي شود، جايز نيست، ولي مبادرت مردم به امر به معروف ونهي از منكر با رعايت حدود وشرائط آن ، اشكال ندارد.
س1088- آيا وظيفه افراد در امر به معروف ونهي از منكر اين است كه فقط به امر به معروف ونهي ازمنكر زباني اكتفا كنند؟ واگر اكتفا به تذكر زباني واجب باشد ، اين امر با آنچه در رساله هاي عمليه بخصوص تحرير الوسيله آمده است، منافات دارد ، واگر مراتب ديگر امر به معروف ونهي ازمنكر هم براي افراد در موارد لزوم جايز باشد ، آيا در صورت نياز مي توان همه مراتب مذكور در تحرير الوسيله را انجام داد ؟
ج : با توجه به اينكه در زمان حاكميت واقتدار حكومت اسلامي مي توان مراتب ديگر امر به معروف و نهي ازمنكر را كه بعد از مرحله امر ونهي زباني هستند ، به نيروهاي امنيتي داخلي ( پليس ) و قوه قضائيه واگذار كرد، بخصوص در مواردي كه برا ي جلوگيري ازارتكاب معصيت چاره اي جز اعمال قدرت از طريق تصرف در اموال كسي كه فعل حرام انجام مي دهد يا تعزير وحبس او و مانند آن نيست ، در چنين زماني با حاكميت و اقتدار چنين حكومت اسلامي ، واجب است مكلفين در امر به معروف ونهي از منكر به امر ونهي زباني اكتفا كنند ، و در صورت نياز به توسل به زور ، موضوع را به مسئولين ذيربط در نيروي انتظامي و قوه قضائيه ارجاع دهند. و اين منافاتي با فتاواي امام راحل (قدس سره) دراين رابطه ندارد . ولي در زمان ومكاني كه حاكميت و اقتدار با حكومت اسلامي نيست ، بر مكلفين واجب است در صورت وجود شرائط، جميع مراتب امر به معروف ونهي از منكر را با رعايت ترتيب آنها تا تحقق غرض انجام دهند.
...